Assertiviteit en autisme: Hoe om te gaan met sociale druk

Assertiviteit, een term die vaak wordt gebruikt maar niet altijd volledig begrepen wordt. Het is niet alleen zelfverzekerd zijn, maar ook duidelijk communiceren en opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen. Voor mensen met autisme kan het begrijpen en toepassen van assertiviteit soms een extra uitdaging zijn, vanwege moeilijkheden in sociale interacties en communicatie.

Een typisch voorbeeld waarbij assertiviteit cruciaal is, speelt zich af in alledaagse situaties, zoals het maken van plannen. Stel je voor: mevrouw van Vliet en meneer van Vliet hebben verschillende ideeën over hoe ze hun vrije dag willen doorbrengen. Mevrouw wil gaan winkelen, terwijl meneer liever een fietstocht in het bos maakt. In plaats van zijn voorkeur duidelijk te communiceren, stemt meneer aarzelend in met mevrouw's plan, om uiteindelijk op het laatste moment af te zeggen. Dit leidt tot teleurstelling en conflict.

Een cruciale les die hieruit getrokken kan worden, is het belang van assertieve communicatie. Door open en eerlijk te zijn over zijn voorkeuren, had meneer van Vliet onnodige spanningen kunnen vermijden en de situatie helderder kunnen maken voor beiden.

Voor mensen met autisme kan het aanleren van assertief gedrag een waardevolle vaardigheid zijn, maar het kan ook uitdagend zijn. Het begint met het herkennen van eigen gedachten en gevoelens in verschillende situaties. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan door het opstellen van een A4-formulier waarin gebeurtenissen, gevoelens, gedachten, gedragingen en gevolgen worden bijgehouden.

Een ander belangrijk aspect van assertiviteit is het leren formuleren van assertieve zinnen. Dit omvat het oefenen van verbaal assertief gedrag en het leren om nee te zeggen op een respectvolle manier. Het gaat er niet alleen om wat er gezegd wordt, maar ook hoe het gezegd wordt, met respect voor zowel de eigen grenzen als die van anderen.

Voor mensen met autisme kan het ook nuttig zijn om te leren omgaan met remmende gedachten die assertief gedrag kunnen belemmeren. Deze gedachten, zoals het idee dat anderen je afwijzen als je voor jezelf opkomt, moeten worden erkend en aangepakt om assertiviteit te bevorderen.

Het is belangrijk op te merken dat assertiviteit niet betekent dat er nooit conflicten zullen zijn. Conflicten zijn een natuurlijk onderdeel van menselijke interactie en kunnen zelfs gezond zijn als ze op een respectvolle en constructieve manier worden opgelost.

Kortom, assertiviteit is een waardevolle vaardigheid voor mensen met autisme om te leren en te ontwikkelen. Door bewust te zijn van eigen gedachten en gevoelens, het leren formuleren van assertieve zinnen en het omgaan met remmende gedachten, kunnen zij effectiever communiceren en beter opkomen voor zichzelf in verschillende situaties. Met de juiste ondersteuning en oefening kunnen mensen met autisme hun assertiviteit vergroten en meer controle krijgen over hun sociale interacties en relaties.