Zorg op de rand van de afgrond: Wat betekent het ravijnjaar 2026 voor mensen met ASS en ADHD?

ravijnjaar 2026 ?

In de schaduw van het zogeheten ravijnjaar 2026 dreigt een stille ramp in de Nederlandse zorg. Gemeenten verliezen miljarden aan inkomsten, en daarmee komt de financiering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zwaar onder druk te staan. De gevolgen zijn niet alleen financieel, maar raken direct de levens van duizenden mensen die afhankelijk zijn van begeleiding bij autisme (ASS), ADHD en andere psychische kwetsbaarheden en het zorgpersoneel.

Een kwetsbare groep in de knel

Voor mensen met ASS en ADHD is structuur, begeleiding en voorspelbaarheid essentieel. Via de Wmo ontvangen zij vaak ambulante begeleiding, dagbesteding of hulp bij het zelfstandig wonen. Deze ondersteuning wordt geleverd door zorgorganisaties die volledig afhankelijk zijn van gemeentelijke budgetten. Als deze budgetten opdrogen, vallen juist de meest kwetsbaren tussen wal en schip.

Autismeportaal en de digitale zorgrevolutie

In reactie op de toenemende druk op de zorg, ontstaan er digitale initiatieven zoals het Autismeportaal. Dit platform biedt informatie, lotgenotencontact en sinds kort ook een AI-chatbot die vragen beantwoordt over autisme, coping strategieën en het vinden van passende hulp. Voor sommigen is dit een welkome aanvulling, vooral in regio’s waar wachttijden oplopen tot maanden. Maar hier rijst een fundamentele vraag: moet een chatbot de menselijke zorg vervangen?

De belofte en het gevaar van AI in de zorg

AI-chatbots kunnen 24/7 beschikbaar zijn, nooit moe worden en snel informatie geven. Maar ze missen empathie, nuance en het vermogen om écht aan te voelen wat iemand nodig heeft. Zeker bij mensen met ASS, die vaak moeite hebben met het interpreteren van sociale signalen, kan een digitale interface juist vervreemdend werken.

Bovendien dreigt er een glijdende schaal: als AI-chatbots goedkoper zijn dan menselijke begeleiding, zullen gemeenten en zorgverzekeraars steeds vaker voor deze optie kiezen. Wat begint als een aanvulling, kan eindigen als vervanging.

Moeten we dit wel willen?

De inzet van technologie in de zorg is onvermijdelijk, en kan veel goeds brengen. Maar het mag nooit een excuus worden om te bezuinigen op menselijke nabijheid. Zorg is geen product, maar een relatie. En voor mensen met ASS en ADHD is die relatie vaak het verschil tussen overleven en floreren.

Als we niet oppassen, wordt 2026 niet alleen het jaar van financiële tekorten, maar ook van moreel failliet.