De ontwikkeling van communicatieve vaardigheden bij autisme

De begripsniveaus, ook wel communicatieniveaus genoemd, is een concept dat vaak wordt gebruikt in de context van autisme om de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden en het begrip van de sociale wereld te beschrijven. Deze niveaus helpen bij het begrijpen van de manier waarop mensen met autisme informatie verwerken en communiceren met anderen. Hoewel er verschillende modellen en benaderingen zijn, wordt het model van de vier begripsniveaus hiervoor vaak gebruikt. Hier is een uitleg van elk niveau en hun relatie tot autisme:

1. Sensatie: Dit is het meest elementaire niveau, waarbij de focus ligt op directe zintuiglijke ervaringen en waarnemingen. Op dit niveau is er vooral sprake van lichamelijke reacties op sensorische prikkels, zoals het voelen van pijn of het waarnemen van geluiden en visuele stimuli. Mensen met autisme kunnen over- of ondergevoelig zijn voor bepaalde zintuiglijke prikkels, wat van invloed kan zijn op hun reactie op de omgeving.

2. Presentatie: Dit niveau omvat het vermogen om concrete objecten en gebeurtenissen te begrijpen en te reageren op directe contextuele aanwijzingen. Het gaat bijna om het begrijpen van concrete en letterlijke taal, en het begrijpen van eenvoudige instructies. Mensen met autisme kunnen moeite hebben met het begrijpen van figuurlijke taal, dubbelzinnigheid en ondersteunende sociale aanwijzingen.

3. Representatie: Op dit niveau ontwikkelen mensen het vermogen om symbolische en abstracte concepten te begrijpen en daarmee om te gaan. Het omvat het gebruik van taal om ideeën uit te drukken, verhalen te vertellen en complexere sociale interacties te gaan. Mensen met autisme kunnen moeite hebben met het begrijpen van abstracte concepten en kunnen rigide denkpatronen vertonen.

4. Metarepresentatie: Dit is het hoogste niveau van begrip en communicatie, waarbij mensen in staat zijn om te reflecteren op hun eigen gedachten, emoties en die van anderen. Het omvat het begrijpen van de intenties, vaardigheden en gedachten van anderen. Ook heeft men het vermogen om metacognitieve vaardigheden te gebruiken, zoals zelfbewustzijn en inlevingsvermogen. Mensen met autisme kunnen moeite hebben met het begrijpen van de innerlijke wereld van anderen en kunnen moeilijkheden ervaren door het gebruik van metacognitieve vaardigheden.

Het model van de begripsniveaus kan helpen bij het begrijpen van de communicatieve en sociale uitdagingen. Het biedt een raamwerk om te begrijpen waar problemen zich bevinden in de communicatieve ontwikkeling en helpt bij het herkennen van ondersteuningsbehoeften en interventies om communicatievaardigheden te verbeteren. Het is echter belangrijk om op te merken dat niet alle mensen met autisme op dezelfde manier door deze niveaus gaan, en dat individuele verschillen van invloed zijn op de communicatieve vaardigheden van elke persoon.