Rumineren: Gedachten niet los kunnen laten

Wat is Rumineren? En Waarom Komt Het Vaak Voor bij Autisme?

Rumineren is een denkpatroon waarbij iemand langdurig blijft hangen in dezelfde gedachten, zorgen of herinneringen. Het gaat vaak om negatieve of onopgeloste situaties. Mensen blijven als het ware “herkauwen” op wat er is gebeurd of wat er mis kan gaan, zonder tot een oplossing te komen.

Dit piekeren kan iedereen overkomen, maar het komt opvallend vaak voor bij mensen met autisme. Dat heeft te maken met hoe informatie wordt verwerkt, hoe emoties worden beleefd en hoe behoefte aan duidelijkheid en controle zich uit.

Waarom rumineren mensen met autisme vaker?

Voor mensen met autisme kan rumineren verschillende functies hebben:

• Omgaan met overweldiging: In drukke of onvoorspelbare situaties kan herkauwen helpen om grip te krijgen op wat er is gebeurd.

• Zoeken naar logica: Veel mensen met autisme zoeken naar patronen en verklaringen. Als iets onduidelijk of onlogisch voelt, kan het blijven malen helpen om het te begrijpen.

• Behoefte aan controle: Door situaties vooraf of achteraf te overdenken, ontstaat een gevoel van voorspelbaarheid.

• Vertraging in emotieverwerking: Soms worden emoties pas later bewust ervaren, waardoor gedachten blijven terugkomen.

Wat zijn de gevolgen van ruminatie?

Langdurig rumineren kan leiden tot:

• Verhoogde angst en depressieve gevoelens

• Slaapproblemen door piekeren in de nacht

• Verminderde concentratie en energie

• Sociale terugtrekking of isolatie

• Moeite met het nemen van beslissingen of het starten van nieuwe activiteiten

Hoe kun je rumineren herkennen?

Let op signalen zoals:

• Steeds terugkerende gedachten over dezelfde situatie

• Moeite om gedachten los te laten, zelfs als je afleiding zoekt

• Gevoelens van machteloosheid of frustratie

• Slecht slapen of vermoeid wakker worden

• Vermijden van sociale situaties of dagelijkse taken

Wat kun je doen tegen rumineren?

1. Cognitieve Gedragstherapie (CGT).

CGT is een bewezen effectieve methode. Je leert:

• Negatieve gedachten herkennen en uitdagen

• Gedachten omzetten in realistischere, positievere alternatieven

• Praktische vaardigheden om met stress en emoties om te gaan

2. Mindfulness en Acceptatie

Mindfulness helpt je om in het hier en nu te blijven. Je leert gedachten te observeren zonder erin mee te gaan. Dit kan helpen om afstand te nemen van piekergedachten.

Lees ook: Autisme en Mindfulness

3. Structuur en voorspelbaarheid

Voor mensen met autisme helpt een duidelijke dagindeling om ruminatie te verminderen. Door te weten wat je kunt verwachten, ontstaat er rust in je hoofd.

4. Beweging en ontspanning

Lichaamsbeweging, wandelen in de natuur of ontspanningsoefeningen kunnen helpen om uit je hoofd te komen en spanning los te laten.

5. Professionele begeleiding

Een psycholoog, autismecoach of therapeut met ervaring in autisme kan helpen om ruminatie te begrijpen en ermee om te gaan. Samen werk je aan strategieën die bij jou passen.

Belangrijk om te weten

Rumineren is geen zwakte of fout. Het is een manier waarop je brein probeert om grip te krijgen op de wereld. Maar als het je belemmert in je dagelijks leven, is het goed om hulp te zoeken. Je hoeft het niet alleen te doen.